شیر پروانه ای :
شیر پروانه ای یک شیر دوار چرخشی می باشد که جهت توقف، تنظیم و راه اندازی جریان استفاده می گردد. شیر پروانه ای یک نوع از شیر ها است، که به طور سریع بسته و باز می شوند. چرخش ۹۰ درجه از دسته می تواند به صورت کامل دریچه را بسته و یا باز نماید. به صورت معمول، آنان در سیستم هایی استفاده می شوند که بسته شدن مثبت لازم نیست. شیر های بزرگ پروانه ای عموما به گیربکس مجهز هستند که این نیرو را کاهش می دهد ولی در عین حال سرعت عملیات را همکاهش می دهد. این نوع شیر باید در موقعیت باز نصب گردد.
به عبارت دیگر شیرهای پروانه ای از خانواده شیر هایی ربع گرد می باشند و بسیار شبیه شیرهای توپی هستند. پروانه دیسک وصل به میله است. موقعی میله چرخش دیسک را با یک چهارم چرخش به موقعیت عمود بر جهت جریان می بندد، بسته می گردد.با باز شدن شیر، دیسک به عقب چرخانده می شود تا جریان را فراهم نماید.